YouTube, bir video barındırma web sitesidir. Merkezi Amerika Birleşik Devletleri'deki San Bruno, Kaliforniya şehrindedir. 15 Şubat 2005'te 3 eskiPayPal çalışanı tarafından kurulmuştur. Kasım 2006'da Google tarafından 1.65 milyar dolara satın alınmıştır. Günümüzde Google'ın yan kuruluşlarından biri olarak faaliyetine devam etmektedir. Site, kullanıcılarına video yükleme, izleme ve paylaşma imkanı sunmaktadır. Medya şirketleri ve kullanıcı üretimi videoların gösterimi için WebM, H.264 ve Adobe Flash Video teknolojilerini kullanır. Genel olarak; Video klipler, televizyon klipleri, müzik videoları, video bloglar, kısa özgün videolar ve eğitim videoları gibi içerikler yayınlanmaktadır.
Youtube üzerindeki içerikler genelde bireyler tarafından yüklenir. Fakat CBS, BBC, Vevo, Hulu gibi şirketler ve diğer organizasyonlar da Youtube ortaklık programı ile içeriklerinin bir kısmını yayınlamaktadır.[4] Site içi üyelik almayan kullanıcılar videoları izleyebilir. Onaylı üyeler ise kendi yayın kanallarına video yükleyebilir. Saldırganlık potansiyeli olan içerikler sadece 18 yaşından büyük olduğunu onaylayan üyeler tarafından izlenebilir.
YouTube, önceleri PayPal'da çalışanı olan Steve Chen, Chad Hurley ve Jawed Karim tarafından kurulmuştur.[5] Hurley Indiana University of Pennsylvania üniversitesinde tasarım, Chen ve Karim ise University of Illinois at Urbana Champaign üniversitesinde bilgisayar bilimi bölümünden mezun olmuştu.[6]
Medyada sıkça tekrarlanan bir hikayeye göre, Hurley ve Chen 2005 yılının ilk aylarında YouTube sitesini kurma fikrini geliştirdi. Buna neden olan Chen'in San Francisco'daki apartmanında yapılan bir akşam yemeği partisi esnasında onların video paylaşımında yaşadıkları sorunlardı. Karim partiye katılmadı. Ve olayların böyle vuku bulduğunu reddetti. Ama Chen Youtube fikrinin bir akşam yemeği partisi esnasında bulunduğunu onayladı.[7]
Karim, Youtube fikrinin ilk kez 2004'teki Super Bowl XXXVIII esnasında Janet Jackson'ın göğüs frikiği kazası ve 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisinin ardından ortaya çıktığını söyledi. Karim, bu tarz olayların online videolarını bulmanın zorluğunu yaşıyordu. Bu da bir video paylaşım sitesi fikrine önderlik etti.[8] Hurley ve Chen, YouTube fikrinin ortaya çıkış esasının bir çevrim içi arkadaşlık servisinin video versiyonunu kurma fikri olduğu belirttiler. Ve Hot or Not isimli siteden ilham aldıklarını söylediler.[9][10]
YouTube ilk başlarda girişimçi finansmanı ile başlayan bir teknolojiydi. 11.5 milyon dolarlık ilk yatırımını Kasım 2005 ve Nisan 2006 arasında Sequoia Capital şirketi tarafından aldı.[11]YouTube'un ilk yıllardaki yönetim merkezi San Mateo şehrindeki bir pizzacı ve Japon restorantının yukarısındaydı.[12] 14 Şubat 2005 tarihinde www.youtube.com
ismindeki Alan adı aktif hale geldi. Ve sonraki aylarda internet sitesi geliştirildi.[13]
İlk YouTube videosu sitenin ortak kurucularından Jawed Karim'in San Diego Hayvanat Bahçesi'nde çekip paylaştığı Me at the zoo isimli içerikti.[14] Video 23 Nisan 2005'te site üzerinden paylaşıldı ve günümüzde halen izlenebilir durumdadır.[15]
2005 Mayıs'ta YouTube beta sürümünü yayınladı. Altı ay sonra Kasım ayında ise site resmi olarak yayına geçti. Site hızlı bir şekilde büyüdü. 2006 Temmuz'da şirket, her gün 65.000'ten fazla yeni video yüklendiğini ve 100 milyondan fazla video izlendiğini duyurdu.[16] Pazar araştırmacısı comScore'dan yayınlanan 2010 Mayıs'taki verileri göre, YouTube ABD'de online video tedarik eden siteler arasında %43'lük bir pay alarak piyasasını domine etti ve toplamda 14 milyardan fazla video izlenme istatiğine ulaştı.[17]
2006 Ekim'de Google şirketi YouTube'u 1.65 milyar dolara hisseleri arasına kazandırdığını duyurdu. Anlaşma 13 Kasım 2006'da sonuçlandırıldı.[18]
2015'in Şubat ayında YouTube siteyi ziyaret eden çocuklar için yeni bir uygulama piyasaya sürdü. YouTube Kids isimli bu uygulama ailelere çocuklarının izleme sürelerini kısıtlama ve izlenen içeriği belirleme gibi özellikler sunuyor.[19]
YouTube video formatı olarak Flash Video Formatı (*.flv) kullanmaktadır. Web sitesinde istenen video klipler Flash Video olarak izlenebilmekte veya bilgisayara *.flv formatında dosya olarak indirilebilmektedir. Video klipleri izlemek için Adobe Flash plug-ini bilgisayarda kurulu olmalıdır. Eklenen video klipler YouTube tarafından otomatik olarak 320x240 pixele küçültülerek Flash Video Format'a (.flv) dönüştürülmektedir. Mart 2008'de yüksek kalite olarak 480x360 piksel seçeneği eklenmiştir.Şu anda 720p , 1080p ve 4K mevcuttur. Şuanda ise son teknoloji olan 8K sistemi beta olarak kullanılmaya başlanmıştır[20][21]
AVI, MPEG veya Quicktime gibi video formatına sahip videolar kullanıcı tarafından YouTube'a en fazla 1 GB kapasitesinde yüklenebilmektedir.
YouTube platformunda kullanıcılar var olan video klipleri izleyebilmekte ayrıca istenildiğinde kendi video klibini YouTube'a ekleyebilmektedir.
Bu platformda yer alan kullanıcının geliştirdiği içerikler, kişisel amatör klipler, video klipler film, TV programları parçacıkları ve müzik videoları'ndan oluşmaktadır. Kullanıcılar tarafından YouTube'a günlük yaklaşık 65.000 adet yeni video klip eklenmekte ve 100 milyona yakın video klip izlenmektedir.
Kullanım koşullarına uymayan video klipler kullanıcıların bildirimleri ile YouTube yetkilileri tarafından incelenerek silinmektedir.
YouTube üyeleri izledikleri video klipleri değerlendirip not verebilmekte ve ayrıca izledikleri video klip hakkında yorum yazabilmektedir.
YouTube, videolara HTML 5 özelliğini ekleyerek Flash Player'a gerek duyulmuyor. Bu özellik sadece IE9, Firefox 4+, Chrome ve Opera güncel sürümünde mevcuttur. Not: IE9, Windows XP'yi desteklememektedir.
YouTube üyeleri'nin kanallarını daha uygun hale getirebilmesi için "kanal türleri" vardır.
Bildirici kanallar çoğunlukla mevcut olan haber kanallarından oluşup genel medya kanallarının sağladığı klipleri sunarlar. CNN, Fox, ve NBC bunlara birkaç örnek olarak sunulabilir. Bunların dışında siteden para kazanabilmek için "Partner Programı" mevcuttur. Mayıs 2007'de YouTube, tanınmış üyelerini YouTube Partnerliği'ne davet etmiş[22], sonradan üyelerin kullanımına açmıştır. Bu programa üye olabilmek videoların kendi eseri olması ve binlerce kez izlenmesi gerekmektedir. Program ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Avustralya, Almanya, Hollanda, Çek Cumhuriyeti ve Brezilya'da yaşayan üyelere açıktır. İleride başka ülkelere olanak sağlanması düşünülmektedir.
YouTube'un kullanım şartları gereği kullanıcılar telif hakkı izni alınmış videolar yükleyebilirler. Pornografi, şiddet, tehdit, reklam ve suç sayılan içerikler YouTube'a yüklenemez. Telif hakkınıelinde bulunduran şirketler eklenen videoları sildirme hakkına sahiplerdir. Bu hak film ve müzik videolarında sık sık uygulanmaktadır. Bu engellemelerin çoğu YouTube'un Content İd adındaki otomatik telif hakkı algılayıcısı yapar.
Youtube video paylaşım sitesi, şu sıralar sitede yayınlanan ve telif hakkı ile korunan videolar nedeniyle yasal sorunlar yaşamaktadır. Yakın gelecekte yüklü tazminat davalarını kaybetme tehdidiyle karşı karşıyadır. Ancak birkaç firma ile yapılan anlaşmalar ile Youtube, bazı telif hakkı ile korunan videoları yayınlama hakkına sahip olmuştur.
YouTube'a sadece Türkiye'den erişim, mahkeme kararlarıyla 5 kez engellenmiştir.[3]
Suudiler ise sakıncalı bulduğu içeriği (erişkin içerikler gibi) otomatik olarak engellemektedir.
Altın Kalkan Projesi gereği çeşitli zamanlarda Çin Halk Cumhuriyeti'nde engellenmektedir. Tayvan YouTube'unun gelmesi ile birlikte Tayvan bayrağının ülkede sansürü 18 Eylül 2007'de engellemeye sebep vermiştir. Engelleme boyunca YouTube URL'leri Çin'in yerel arama motoru Baidu'ya yönlendirilmekteydi. Engelleme 31 Ekim'de kalkmıştır.[29]
Aday verilen videolar kulanıcılar tarafından hazırlanan orijinal videolardır.
Kategori | Kazanan Video[31][32] | Kullanıcı |
---|---|---|
Sevimli | "Kiwi" | Madyeti47 |
Komedi | "Smosh Short 2: Stranded" (Smosh Kısası 2: Mahsur kalan) | smosh (ilgili madde) |
Yorumlama | "Hotness Prevails/Worst Video Ever" (Sıcaklık Direnişleri/Şimdiye Kadarki En Kötü Video) | thewinekone (ilgili madde) |
Yaratıcılık | "Here It Goes Again" (Yine Giden Burada) | OkGo (ilgili madde) |
Esinlendirici | "Free Hugs Campaign" (Serbest Sarılma Kampanyası) | PeaceOnEarth123 |
Yılın Müzisyeni | "Say It's Possible" (Mümkün Olduğunu Söyle) | terranaomi (ilgili madde) |
Dizi | "Ask A Ninja Question 1 "Ninja Mart Store"" (Ninja'ya Sorun Soru 1: Ninja Bakkalı) | digitalfilmmaker |
YouTube'un popülerliği birçok YouTube kullanıcısının İnternet'te ün kazanmasına neden olmuştur. Bu kullanıcılar kendi ülkelerindeki videoları ile farklı yollarla ünlenmişlerdir. YouTube'un en fazla takip edilen üyesi PewDiePie'dır. Bir başka YouTube kullanıcısı Massachusettsli eski resepsiyonist Brooke Brodack, NBC'nin bir programına 18 aylık sözleşme imzalamıştır. YouTube'un bir zamanlar en fazla takip edilen kullanıcısı lonelygirl15'in de gerçekte Yeni Zelandalı bir aktris olan Jessica Lee Rose olduğu ve videolarını birkaç film yönetmeni ile yaptığı açıklanmıştır. Chris Crocker, 11 Eylül 2007'de Britney Spears ile ilgili yayımladığı videosu ile kısa sürede dikkat çekmiştir.
YouTube başarılı müzisyenlerin yetişmesine olanak vermiştir. Terra Naomi, koşu bantı kullanarak klip çekmiş olan OK Go ve kendi yapmış olduğu videoları ile tanınan Tuana Mey bu müzisyenlerin arasındadır.
YouTube'daki videoları sayesinde İnternet'te tanınmış olan kişiler de vardır. Bu kişilere "YouTube Ünlüleri" de denilebilir. Bunlardan bazıları;
Brooke Brodack Haziran 2006'da Carson Daly'nin yapımcısı olduğu programlar ile 18 aylık anlaşma imzalayarak YouTube'tan medyaya geçen ilk kişidir.[41] 31 Ocak 2007'de, Lisa Donovan'ın (LisaNova) Fox'un skeç komedi programı MADtv'nin 12. sezon bölümlerine katıldığı açıklanmıştır.[42]
YouTube'da çektikleri videoları ile katkıda bulunmuş kişilerin YouTube üyelerine düzenlediği güncel ve uluslararası bir buluşmadır. İlk buluşma Ocak 2007'de Hollywood, Kaliforniya'da, ikinci buluşma, San Francisco, Kaliforniya'daki Pier 39'da düzenlenmiştir. Caitlin Hill, Ben Going, Smosh, Paul Robinett ve lonelygirl15'te Danielbeast rolünü oynamış Yousef Abu-TalebKaliforniya'daki bu buluşmaya katılanlar arasındadır. 7 Temmuz 2007'de New York'ta düzenlenmiş üçüncü buluşmada Christine Gambito (HappySlip) tarafından hazırlanan davet videosu 2,6 milyon'dan fazla kez izlenmiştir. YouTube'da tanınan Brooke Brodack (Brookers), Caitlin Hill (TheHill88), Charles Trippy ve Kevin Nalty (nalts) buluşmaya katılanlar arasındadır.[43]. 8 Ağustos2008'de Toronto, Kanada'da başka bir önemli buluşma yapılmıştır.
YouTube, 20 Mart 2015’te başlayacak YouTube Academy projesi ile online içerik üreticilerine YouTube’da fenomen olmak için ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve ipucunu sunmaya başlayacak. Google yetkilileri "YouTube Academy eğitim programı kapsamında; içerik üreticilerini yoğun izleyici ve içerik trafiği arasında farklılaştırarak, hızla gelişen dijital video dünyasında başarılı olabilmelerini sağlayan pek çok bilgiyi bir araya getirdik" diyor.[44]
19 Haziran 2007 tarihinde Paris'te yeni yerelleştirme sistemi tanıtılmıştır.